Begroting Amerikaanse Staten missen een (volwaardig) automatisch stabilisatiemechanisme

23 September, 2020

In de VS hebben individuele staten een relatief grote begroting. De staten zijn voor een groot deel verantwoordelijk voor uitgaven aan bijvoorbeeld onderwijs, zorg en infrastructuur. De uitgaven van alle staten in Amerika tezamen bedraagt ongeveer 2 biljoen (2.000 miljard) dollar, bijna 10% van het Amerikaanse BBP. De uitgaven worden vooral gefinancierd door belastinginkomsten (inkomstenbelasting en BTW) en transfers van de federale overheid.

In tegenstelling tot de federale overheid mogen Amerikaanse staten geen tekort hebben en kunnen ze eventuele gaten in de begroting niet (of bijna niet) opvangen door schuld uit te geven. Hun begroting is echter zeer afhankelijk van de economische ontwikkelingen. Bij een recessie zullen zowel de belastingopbrengsten dalen als de uitgaven stijgen. De inkomsten dalen doordat mensen hun baan kwijtraken en er minder producten en diensten worden verkocht. De uitgaven stijgen met name in de zorg (Medicaid). Dit komt doordat veel Amerikanen de zorgverzekering die zij via hun werkgever hebben kwijtraken bij baanverlies. Veel Amerikanen kunnen vervolgens in aanmerking komen voor Medicaid. Aangezien Medicaid door zowel de federale overheid als door de staten wordt gefinancierd kunnen de uitgaven ook voor individuele staten aanzienlijk stijgen.

Na de financieel economische crisis van 2008 hebben veel staten op diverse wijze maatregelen genomen om beter bestand te zijn tegen een economische recessie. Het belangrijkste middel dat staten tot hun beschikking hebben om tijdens een recessie niet meteen te hoeven bezuinigen, is het aanleggen van een reservefonds waaruit geput kan worden als er tegenwind is. De meeste staten hebben hiervoor een zogenaamd “rainy day fund”. Hoewel veel staten vlak voor de uitbraak van de Coronacrisis er financieel nog nooit zo goed voor hadden gestaan, zouden 10 staten bij een milde recessie in de problemen komen en bijna de helft in de problemen komen bij een zware recessie (zie Moody’s Analytics). De Corona-crisis heeft echter een dusdanig grote impact op de begroting van de staten dat nagenoeg alle staten – ondanks het stimuleringspakket van de federale overheid – moeite hebben om de begroting in evenwicht te houden. Dit komt vooral omdat de federale overheid het nog niet eens is kunnen worden over een tweede steunpakket. Een aantal staten heeft daarom nu al fors bezuinigd, bijvoorbeeld op uitgaven in het onderwijs. Schooldistricten moeten vervolgens maar zien hoe ze deze bezuinigingen invullen. Een van de manieren is leraren te ontslaan of hen te verplichten onbetaald een periode thuis te zitten.

De noodzaak om te bezuinigen tijdens een recessie verergert de economische neergang. Een mogelijkheid om dergelijk procyclisch beleid te voorkomen is de staten - onder voorwaarden - meer mogelijkheden te geven om tijdelijk een tekort te hebben. Uiteraard is het wel belangrijk om te zorgen dat de begroting van de staten over een economische cyclus wel in evenwicht is. De nationale schuld van de Verenigde Staten is met ongeveer 100% BBP namelijk al behoorlijk hoog. Een van de voorwaarden zou bijvoorbeeld kunnen zijn dat het structurele saldo (het saldo gecorrigeerd voor de conjunctuur) altijd positief moet zijn en dat er over een gehele economische cyclus geen schuld mag ontstaan. In essentie wordt in goede jaren gespaard zodat er in slechte jaren een voldoende buffer is om de klap van een recessie op te vangen. Een van de uitdagingen van deze budgettaire regels is dat het lastig is om de impact van de economie op de begroting precies uit te rekenen. Het valt daarom aan te raden om een veiligheidsmarge in te bouwen.