De snel opgelopen werkloosheid in de VS is niet alleen maar slecht nieuws
Jonathan van der Heijden: 5 Oktober, 2020
In april steeg het werkloosheidspercentage in de VS in één maand tijd van rond de 4% naar ruim 14%. De stijging van het werkloosheidspercentage had zelfs nog een stuk hoger kunnen liggen als de werkzame beroepsbevolking niet tegelijkertijd ook was gedaald. Deze daalde namelijk met ongeveer 4% doordat werkloos geraakte Amerikanen zich deels terugtrokken van de arbeidsmarkt (dus ook niet geregistreerd staan als werkloos). Als de beroepsbevolking gelijk was gebleven was het werkloosheidspercentage eerder rond de 18% geweest.
Figuur 1: Ontwikkeling Amerikaanse arbeidsmarkt
Bron: Figuur o.b.v. data van het U.S. Bureau of Labor Statistics
De snelle stijging van de werkloosheid heeft – ondanks de steunmaatregelen van de overheid – een grote impact gehad op de financiën van individuele huishoudens. Een grote groep Amerikanen heeft moeite om aan hun gewoonlijke verplichtingen te voldoen (zie: Niet alleen Nederlandse huishoudens zijn financieel kwetsbaar als gevolg van COVID-19). Toch zijn er positieve kanten aan de Amerikaanse arbeidsmarkt die er voor kunnen zorgen dat de Amerikaanse economie sneller herstelt van de economische gevolgen van de Corona-pandemie.
In September is het werkloosheidspercentage weer gedaald naar rond de 8%. Deze daling is niet het gevolg van een verder dalende beroepsbevolking (deze stijgt weer), maar wordt veroorzaakt doordat er weer een behoorlijk aantal Amerikanen een baan hebben gevonden. Het werkloosheidspercentage is nog steeds wel fors boven het pre-Covid niveau. Toch ligt het werkloosheidspercentage in de VS nu al rond het gemiddelde werkloosheidspercentage in de Europese Unie (EU) en de Eurozone (EA).
De verschillende werkloosheidsontwikkeling tussen de VS en de EU komt vooral door de veel grotere baanzekerheid in de EU. De beleidsreactie in veel Europese landen heeft dit met maatregelen gericht op loondoorbetaling gesubsidieerd door de overheid nog verder versterkt. In de VS lag de nadruk juist meer op het mitigeren van de effecten van werkloosheid door uitkeringen voor werklozen (tijdelijk) te verhogen en een éénmalige uitkering tot 1.200 dollar per persoon uit te keren.
Figuur 2: Ontwikkeling werkloosheid in de EU en de VS
Bron: Figuur o.b.v. data van Eurostat en het U.S. Bureau of Labor Statistics
Bij een kort durende pandemie lijkt de Europese aanpak een heel efficiënte, want als alles weer normaal is kan de economie meteen weer volle kracht vooruit en omdat de inkomens van huishoudens zijn beschermd blijft de consumptie ook redelijk op peil. Echter, als de wereld er na Covid toch anders uitziet dan heeft de Europese economie zich nog niet of minder aan kunnen passen. Werknemers die in industrieën werken die langdurig de negatieve effecten van Covid zullen voelen zullen dan uiteindelijk toch een andere baan moeten gaan zoeken. De Amerikaanse economie is zich - doordat werknemers eerder hun baan hebben verloren - nu al aan het aanpassen. De verwachting is dan ook dat de werkloosheid in de VS de komende maanden verder zal dalen, terwijl deze in de EU verder zal oplopen.